Natuurlijke keratine: de ster van haar en nagels
In de XIXe eeuw ontdekte men keratine. Het is een natuurlijke onoplosbare proteïne die aangemaakt wordt door gespecialiseerde cellen, de keratinocyten. Het is rijk aan zwavel en bestaat uit 18 aminozuren, waarvan het overgrote deel gevormd wordt door cysteïne (1).
In het dierenrijk onderscheiden we twee vormen van keratine: bèta-keratine (vooral bij reptielen en vogels) en alfa-keratine (bij zoogdieren, waaronder de mens) (2). Er bestaat ook nog fytokeratine, dat ontstaat door de hydrolisatie van plantaardige eiwitten, meestal in tarwe of amandel.
In het menselijk lichaam concentreert keratine zich vooral in de zogenaamde 'lichaamsbegroeiing, zoals het haar, de nagels en de huid. Het beschermt de weefsels en zorgt voor structuur (3). De cosmetische industrie heeft deze stof al lang omarmd. Het vaakst vinden we keratine terug in producten voor de haarverzorging: versterkende shampoos, maskers, serums, ....en zelfs in producten voor Brazilian straightening (waarmee men krullend haar glad maakt) (4-5)!
Welke rol speelt keratine?
Keratine en haar
Keratine is een belangrijk bestanddeel van ons haar. bijna 95% van de haarvezels bestaat uit keratine. De stof bevindt zich in de verschillende lagen van de haarschacht (met uitzondering van het zachte middengedeelte, dat niet echt een specifieke functie heeft).
In de cuticula, de buitenste laag van het haar, houdt keratine de haarschubben bij elkaar, zodat deze mooi aan elkaar en vlak blijven liggen. Zo houdt keratine deze beschermende laag goed dicht tegen aanvallen van buitenaf en zorgt het voor een natuurlijke glans. Een tekort aan keratine vertaalt zich meestal in dof haar, gespleten punten of poreus haar dat snel breekt (6-7).
In gepigmenteerde vorm komt keratine ook voor in de cortex, een van de dichtere tussenlagen. Daarin zit het verweven met een netwerk aan vezeltjes dat de as van de haarschacht volgt en waaraan het haar zijn flexibiliteit dankt (8).
Belangrijk: de aanmaak van keratine door het haarzakje wordt niet vernieuwd. De keratine wordt alleen aangemaakt in de anagene fase van de haarcyclus, oftewel in de groeiperiode van het haar. Wanneer het haar slecht wordt behandeld (drogen met te warme haardroger, veel borstelen, gebruik van elastiekjes of schuifjes...), dan het haar zichzelf helaas niet herstellen (9).
Keratine en nagels
De keratine voor de nagels wordt aangemaakt in het nagelbed (oftewel de nagelbasis die zich onder de huid bevindt). De keratine zorgt ervoor dat de nagels glanzen en dat ze glad en sterk blijven (10).
Bij fragiele nagels die snel splijten of breken of die groeven vertonen, kan men denken aan een keratinetekort, hoewel er ook andere factoren een rol kunnen spelen: blootstelling aan bijtende chemische stoffen, verwondingen, schimmelinfecties, een ongezond voedingspatroon (11)...
Keratine en de huid
De opperhuid is het verdedigingsbolwerk van onze huid en bestaat hoofdzakelijk uit keratinocyten. Deze cellen migreren van de diepste laag naar de basislaag en vervolgens verder naar de bovenste laag, de hoornlaag. Tijdens deze migratie nemen ze steeds meer keratine op (12).
Aan het einde van hun reis door de verschillende lagen transformeren ze zicht tot corneocyten. Dit zijn in feite platte, harde dode cellen die vol keratine zitten. Ze liggen tegen elkaar aan en vormen zo de buitenste hoornlaag. De hoornlaag is glad en sterk en beschikt over opmerkelijke biomechanische eigenschappen (die ervoor zorgen dat de huid tegen wrijving kan). De laag zorgt eveneens voor een goede vochtbalans in de huid en voorkomt dat pathogene indringers de huid kunnen binnendringen. De cohesie tussen de cellen is te danken aan speciale verbindingen (die men 'desmosomen' noemt). De keratine hecht zich hierop vast waardoor het een stevig geheel wordt (13).
Wanneer de corneocyten aan het einde van hun cyclus komen, ondergaan ze eveneens het proces van schilfering, een proces dat noodzakelijk is voor het verwijderen van dode cellen en het vernieuwen van de huid (14).
Het is dus niet moeilijk te begrijpen dat de schoonheid van onze huid intrinsiek gerelateerd is aan de staat van de hoornlaag, maar strikt genomen nog veel meer aan de keratinevoorziening in de hoornlaag. Het is duidelijk dat een te fijne hoornlaag sneller ten prooi valt aan irritatie en veel gevoeliger is (15).
Keratine in voedingssupplementen:
Wilt u ook graag een glanzende haardos, glimmende nagels en een stralende huid? Naast een uitgebalanceerd en gevarieerd voedingspatroon kunnen bepaalde supplementen op basis van keratine u een prettige 'beauty-boost' geven:
- van de verschillende oplosbare keratinevormen die er verkrijgbaar zijn, is van het gepatenteerde bestanddeel Cynatine HNS® in klinische testen aangetoond dat het een zichtbaar effect heeft op het uiterlijk van haar en nagels. Dit wijst erop dat het in staat is de 'breukjes op te vullen' in de haarvezels (de stof komt met name voor in de krachtige combiformule , dat de stof combineert met vitamine B8 en zink, twee stoffen die bijdragen aan het behoud van normaal haar en normale nagels) (16);
- sommige keratinesupplementen werken in op elk aspect doordat ze een combinatie bevatten van de beste beauty-voedingsstoffen (het supplement Daily Beauty combineert Cynatine HNS® met collageenpeptides, hyaluronzuur, avocado-olie, biotine en zink, oftewel een unieke alles-in-een-formule) (17-18);
- keratine wordt ook gebruikt in supplementen die zich specifiek richten op de bruine teint van de huid (het supplement Tan Aid is gemaakt op basis van Melaline®, eengepatenteerd keratine-hydrolysaat dat gewonnen is uit zwarte schapenwol met een hoog melaninegehalte, het zogenaamde 'pigment voor een bruine tintje') (19);
- naast keratine zijn er ook nog plantaardige extracten die bioactieve stoffen bevatten die uitgeput haar weer nieuw leven inblazen (zoals het juweeltje van de nutricosmetica KeranatTM, een product dat de weldadige effecten dankt aan planten zoals gierst, zonnebloem, tarwe, rozemarijn, van nature allemaal rijk aan ceramiden, en aan miliacine (20-21).
